SIBO - zespół rozrostu flory bakteryjnej jelita cienkiego. Objawy SIBO, leczenie i przyczyny

JOANNA WASILUK • dawno temu • 1 komentarz

Wzdęcia, bóle brzucha, ogólny dyskomfort. Próbowałeś już każdej diety i wszystkich lekarstw na zespół jelita wrażliwego, z minimalnym lub żadnym sukcesem? Co to może być i jak sobie z tym radzić? Jedną z przyczyn wyżej opisanych dolegliwości może być zespół SIBO.

Na zdjęciu: kobieta z bólem brzucha (Anastasia Gepp/Pixabay)

SIBO — co to jest?

SIBO (ang. small intestinal bacterial overgrowth, zespół rozrostu flory bakteryjnej jelita cienkiego) to grupa objawów klinicznych, spowodowanych nadmiernym rozrostem flory bakteryjnej w obrębie jelita cienkiego. Najprościej ujmując - w jelicie cienkim jest za dużo bakterii.

Przewód pokarmowy człowieka składa się z fragmentów o zupełnie odmiennej budowie anatomicznej i mikroskopowej. Co za tym idzie, każdy odcinek przewodu pokarmowego ma charakterystyczną dla siebie populację zasiedlających go mikroorganizmów. W zespole SIBO mamy do czynienia z patologią dwojakiego rodzaju:

• W jelicie cienkim występuje ilościowy rozrost populacji bakterii >105 mikroorganizmów/ml
• Jelito cienkie zasiedla flora nietypowa dla tego odcinka przewodu pokarmowego, bytująca w fizjologicznych warunkach wyłącznie w jelicie grubym

SIBO — przyczyny

Wyróżnia się kilka rodzajów zaburzeń, mogących leżeć u podłoża zachwiania równowagi bakteryjnej w jelicie cienkim, które skutkują SIBO. Należą do nich:

• Zaburzenia wydzielania soku żołądkowego — sok żołądkowy zawiera kwas solny, ograniczający w zdrowym przewodzie pokarmowym rozwój bakterii. Pacjenci, u których występują zaburzenia wydzielania soku żołądkowego, mają podwyższone — czyli mniej kwaśne — pH żołądka i są narażeni na patologiczny rozrost bakteryjny.
• Zmiany anatomiczne — miedzy innymi występowanie uchyłków przewodu pokarmowego. W zdecydowanej większości przypadków są one małe i bezobjawowe, jednakże uchyłki dużych rozmiarów zlokalizowane w dwunastnicy i jelicie czczym stają się doskonałym miejscem dla zalegania i rozmnażania się bakterii.
• Zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego — zwolniony pasaż jelitowy powoduje przedłużone zaleganie treści pokarmowej w poszczególnych odcinkach. Tym samym, bakterie nie są efektywnie przesuwane w stronę jelita grubego i mogą się swobodnie namnażać.
• Zaburzenia odporności — wszystkie choroby prowadzące do niedoborów immunologicznych prowadzą także do zmniejszenia odporności w obrębie jelit.

SIBO — objawy

W zależności od przyczyny oraz ilości bakterii, SIBO może przyjmować różne postacie — od średnio nasilonego dyskomfortu trawiennego, poprzez biegunki, aż do ciężkich zaburzeń wchłaniania i niedoborów składników odżywczych.

Objawy SIBO, które występują najczęściej:
• skurcze i bóle brzucha
• niestrawność
• wzdęcia
• gazy
• uczucie pełności
• niestrawione jedzenie w stolcu
• anemia
• biegunki (stolce tłuszczowe)
• zaparcie
• upośledzone wchłanianie substancji odżywczych
• niedobory mineralne, w szczególności B12
• choroby autoimmunologiczne

Jak leczyć SIBO?

Oczywiście najpierw trzeba znaleźć przyczynę. Poniżej przedstawiam sposoby leczenia SIBO:
• Leczenie chirurgiczne — zmiany anatomiczne (uchyłki, przetoki)
• Leczenie farmakologiczne — zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego
• Domowe sposoby (ocet jabłkowy — wypicie octu jabłkowego przed posiłkami zwiększa kwasowość w żołądku) oraz kapsułki z kwasem octowym (zażywanie kapsułek zawsze skonsultuj z lekarzem!) - zaburzenia wydzielania soku żołądkowego
• Jeżeli jest taka potrzeba, należy również pamiętać o zapewnieniu odpowiedniej suplementacji. W razie niedoborów, należy suplementować witaminy A, D, E i B12.
W przypadku zaburzeń wchłaniania tłuszczów, zaleca się także suplementację trójglicerydów o średniej długości łańcucha
• Zmniejszenie nasilenia przykrych objawów przynosi ograniczenie spożycia laktozy
• UWAGA! ZAWSZE LEPIEJ NA POCZĄTKU SPRAWDZIĆ MNIEJ INWAZYJNE METODY LECZENIA, A PO SILNE ŚRODKI FARMACEUTYCZNE SIĘGNĄĆ NA SAMYM KOŃCU.

Na początku zachęcam do zmiany diety i stylu życia, aby sprawdzić, czy sytuacja się poprawi. Lekarze i dietetycy często zalecają diety o niskiej zawartości fermentujących oligosacharydów, disacharydów, monosacharydów i polioli, czyli diety FODMAP.

Dieta FODMAP — co to jest?

Dieta FODMAP to unikanie substancji rozkładających się przy udziale bakterii, które powodują gazy, wzdęcia i inne objawy. Sprawia to, że nie będzie tylu symptomów SIBO. Problem polega na tym, że bakterie konsumują nie tylko to, co zostanie wyeliminowane w zaleceniach dietetycznych diety FODMAP. Mogą, więc nadal działać. Dieta FODMAP zmniejszy objawy, co jest dobrym początkiem, ale nie wyleczy SIBO.

Co zrobić, by wyeliminować SIBO?

Karm przyjazne bakterie — ograniczaj pożywkę dla złych bakterii, czyli:

• Ogranicz cukry proste, alkohol, węglowodany o niskiej zawartości składników odżywczych.
• Uporządkuj swoją dietę. Zacznij od wyeliminowania glutenu, ziaren i mikotoksyn.
• Zapewnij dobre prebiotyki. Prebiotyki to przyjazna dla bakterii żywność.
• Dodaj kolagen. Jakakolwiek nierównowaga mikrobiologiczna może prowadzić do nieszczelności jelita.
• Usuń szkodliwe bakterie. Lekarze przepisują antybiotyki, aby usunąć bakterie związane z rozwojem SIBO. Badania pokazują, że ziołowe środki przeciwdrobnoustrojowe leczą SIBO tak samo dobrze, jak rifaksymina, najczęstszy antybiotyk podawany podczas terapii SIBO.
• Odbuduj swój jelitowy mikrobiom. Za każdym razem, gdy zmieniasz dietę, styl życia, a nawet wzorce snu, twój mikrobiom adaptuje się do tych zmian. Na tym etapie kluczem jest zachęcenie bakterii do osiągnięcia równowagi, która sprawi, że poczujesz się lepiej i zdrowiej. Powinno ci zależeć na posiadaniu wystarczającej ilości każdego „dobrego” szczepu i utrzymaniu „szkodliwych” szczepów pod kontrolą. Możesz to osiągnąć dzięki probiotykom (w szczególności Lactobacillus, Bifidobacterium i s. Boulardii) prebiotykom (oporna skrobia) i diecie bogatej w składniki odżywcze.